بزرگنمايي:

راه نو- جوليان بورگر، در گزارشي در گاردين (انگلستان) نوشت: وقتي نيروهاي آمريکا به شبه نظاميان سوري مورد حمايت تهران حمله کردند، بسياري به وحشت افتادند که تفويض اختيار به پنتاگون و شکست در شرف وقوع داعش مي تواند به عامل درگيري شديد تبديل شود.
نيروهاي آمريکا در ماه گذشته سه بار بر روي نيروهاي مورد حمايت ايران در سوريه آتش گشودند و اين در حالي است که در بحبوحه اين تنش هاي در حال افزايش ناظران و مسئولان رسمي نگرانند که اين وضعيت به سادگي به درگيري بدون برنامه ريزي و قابل گسترش بين اين دو کشور تبديل شود.
اين سه مورد حمله در التنف، پايگاه صحرايي دور افتاده در نزديکي محل تلاقي مرز سوريه، عراق و اردن اتفاق افتاده است. در اين مکان صد و پنجاه نفر از نيروهاي آمريکايي به پيکار جوياني آموزش مي دهند که با داعش مبارزه کنند و وقتي اين نيروهاي آمريکايي با کاروان هايي از شبه نظاميان طرفدار رژيم اسد مواجه شدند به آنها با حملات هوايي پاسخ دادند.
اين نيروهاي در حال پيشروي، به ظاهر ترکيبي از شبه نظاميان شيعه عراقي و سوري هستند که به احتمال از همراهي حامي اصلي خود يعني سپاه، بر خوردارند.
به طور قطع سپاه [از ابتدا] نگران نبود که جاي پاي خود در اين قضيه را پنهان سازد. قاسم سليماني، فرمانده نيروي قدس، در گذشته با نيروهاي شبه نظامي نزديک به ايران عکس [سلفي] گرفته است و مشخص شد هواپيماي بدون سرنشيني که در نزديکي آنها بمب انداخت و توسط نيروهاي آمريکايي سرنگون شد، ساخت ايران بوده است.
مجموعه اين حوادث نشان داده است که چگونه صحراي شرق سوريه در حال تبديل شدن به صحنه براي درگيري بين آمريکا، ايران است و منطقه انفجاري بالقوه به موازات يمن مشاهده مي شود، جايي که واشنگتن و ايران در اين جنگ دو ساله و در خليج [فارس] در اطراف تنگه هرمز، از نيروهاي مخالف يکديگر حمايت مي کنند.
چهارشنبه گذشته، يک کشتي نيروي دريايي ايران به هشتصد ياردي ناو آمريکايي در حال عبور از تنگه هرمز رسيد و نور افکن خود را روي کشتي هاي آمريکايي انداخت و نور ليزري را به سمت يک هليکوپتر گرفت، برخورد و رفتاري که مقامات نظامي آمريکا آن را خطرناک و غيرحرفه اي توصيف کردند.
البته، اين نوع رويارويي ها در تنگه پر رفت و آمد هرمز پديده تازه اي نيست اما شرايط اين برخوردها تازه است چون دولتي در واشنگتن به سر کار آمده است که گرچه از جهاتي آشفته است اما در رابطه با پس راندن نفوذ ايران در اين منطقه وحدت نظر دارد. در داخل درباره درباره ميزان خطر و نيروي مورد نياز اختلاف نظر وجود دارد.
آن تماس هاي سطح بالا که توسط دولت اوباما و تهران برقرار شده بود، هم اکنون قطع شده اند. دونالد ترامپ از کاخ سفيد به رجز خواني هاي ضد ايران از دوران کارزار خود ادامه داده است. او در نخستين سفر خارجي خود به عربستان سعودي سفر کرد و در رقابت منطقه اي بين ايران و سعودي آشکارا طرف سعودي ها را گرفت.
ترامپ نفوذ ايران را تهديدي جهاني در ابعادي برابر با تهديد داعش و القاعده برجسته ساخته است. در هفتم ژوئن که ايران مورد حمله تروريستي قرار گرفت، رئيس جمهور آمريکا به نوعي دولت ايران را مورد نکوهش قرار داد.
او در بيانيه اي که از سوي کاخ سفيد منتشر شد اعلام کرد: «ما تأکيد مي کنيم کشورهاي حامي تروريسم خود قرباني شري مي شوند که از آن حمايت مي کنند».
تريتا پارسي، رئيس شوراي ملي ايرانيان آمريکا در اين ماه کتابي را با عنوان «رها شدن از شر يک دشمن: اوباما، ايران و پيروزي ديپلماسي» منتشر کرد.
او گفت: «ترامپ با سفر به عربستان سعودي و سخن از انزواي کامل ايران»، نه تنها روزنه گفتگوي جامع را بست بلکه دريچه جنگ احتمالي با ايران را هم گشوده است.
«در کشور درباره اين موضوع [جنگ] بحث و گفتگويي جريان ندارد.اما شايد به طور تصادفي آغاز شود. اگر شما وضعيت را از نزديک دنبال مي کنيد متوجه نوعي تشديد تنش هاي تعمدي مي شويد».
ترامپ به تهديد دوران کارزار انتخاباتي اش که گفته بود توافق هسته اي را که بين ايران با دولت اوباما و پنج قدرت جهاني منعقد شد - پاره خواهد کرد، عملي نساخت، اما به انتقاد و نکوهش اين توافق ادامه داده است و کنگره آمريکا در صدد تصويب تحريم هاي تازه اي بر آمده است که بقاي اين توافق را در معرض خطر قرار مي دهد.
رابرت مالي، مقام ارشد کاخ سفيد در دوران اوباما، که به مذکرات هسته اي کمک کرد، گفت در حال حاضر «يمن، منطقه بين شرق سوريه و غرب عراق و راهروهاي کنگره آمريکا سه نمونه از خطرناک ترين مناطق روي کره زمين هستند».
«استنباط من از ايراني ها اين است که مي خواهند اوضاع را بي اهميت نشان دهند و به اقدامات آمريکا بيش از اندازه واکنش نشان ندهند و وانمود کنند که کاملاً توافق هسته اي را محترم مي شمارند. و شايد رهبر معظم در مقطعي تصميم بگيرد و بگويد «ما بايد کاري انجام دهيم».
دولت ترامپ مي گويد هنوز در حال بررسي سياست آمريکا در قبال ايران است، اما رکس تيلرسون، وزير امور خارجه آمريکا، هفته گذشته به سنا گفت که آمريکا تمايل به «حمايت از عناصري در داخل ايران دارد که به انتقال قدرت مسالمت آميز در آن کشور منتهي شود».
همان طور که مي بينيد همه چيز به سوي آشفتگي پيش مي رود.
تيلرسون در سخنان فوق بر تغيير صلح آميز تأکيد کرد اما در گوش دولت ايران چيزي شبيه به رجعت به روح تغيير رژيم دوران بوش يا حتي خاطرات دورتر دوران کودتا ١٩٥٣ سازمان اطلاعات مرکزي آمريکا (سيا) را به صدا در آورد. محمد جواد ظريف، همتاي تيلرسون، عبارتي را با مضمون سايه تحقيقات روسيه بر رياست جمهوري ترامپ توئيت کرد و نوشت: «مقامات آمريکا، بايد نگران نجات دادن رژيم خودشان باشند تا تغيير رژيم در ايران - کشوري که ٧٥ درصد مردم در آن رأي دادند».
متحدين اروپايي آمريکا نگران هستند که دولت ترامپ پيش از آن که براي برخورد با نفوذ اين کشور در منطقه راهبردي مشخص کند، عليه اين کشور موضع گرفته است و نگرانند که، اين موضع آشکارتر و خطرناک تر هم شود، چون ترامپ احساس مي کند که تحقيقات مربوط به ارتباط کارزار انتخاباتي اش با روسيه او را در تگنا قرار داده است.
البته، همه تنش ها ساخته و پرداخته ترامپ هم نيست. کارزار در حال رشد در سوريه و عراق به گونه اي است که ايران و آمريکا را به سوي درگيري با يکديگر پيش مي برد. انتظار مي رود آن تفاهم تلويحي مبتني بر رفتار غير تهاجمي در طول نبرد با دشمن مشترک دو کشور يعني داعش، بعد از فروپاشي سنگر اين گروه در موصل و رقه از بين برود.
ايلان گلدنبرگ، مقام سابق وزارت دفاع آمريکا گفت خطر اينجاست که «اين شکيبايي و تحملي که گروه هاي مورد حمايت ايران شيعي و گروه هاي مورد حمايت آمريکا نسبت به هم نشان داده اند - از بين خواهد رفت. شما خواهيد ديد که اوضاع به زودي و به سرعت از هم مي پاشد..
جينفر کافرلا، کارشناس جنگ و درگيري در موسسه مطالعات جنگ گفت: «تصوير بزرگ تر در اينجا همانا به دست آوردن برتري امنيتي بعد از تصرف مجدد موصل است. ايران هم اکنون خود را براي فاز آتي آماده مي سازد و بر داشتن گام هايي را براي پيروزي در فاز بعدي آغاز کرده است. آمريکا هنوز به داعش علاقمند است، گويي که تنها الويت راهبردي در منطقه است».
تصميم آمريکا براي گشايش جبهه جديد ضد داعشي در صحراي جنوب - شرقي سوريه و ايجاد پادگاني در التنف، نوعي چالش با آرمان هاي ايران است که مي خواهد دالان غرب - شرق از تهران به دمشق تا لبنان را کنترل کند. دالاني که از التنف مي گذرد.
نيکلاس هراس، کارشنان منطقه از مرکز امنيت آمريکاي نوين گفت: «چنين به نظر مي رسد گويي ايراني ها، اسد و شبه نظاميان عراقي تحت حمايت ايران، عزم خود را جزم کرده اند که به آمريکا اجازه ندهند در صحراي سوريه قلمروي بيشتري را تحت کنترل خود درآورد».
تا بدين جاي کار، آمريکا با استقرار سامانه سيار موشکي هيمارس، موضع خود را تقويت کرده است. اما مشخص نيست که آمريکا براي حفظ کنترل تا کجا پيش خواهد رفت. جيمز ماتيس، وزير دفاع آمريکا زماني که ژنرال بود و نيروهاي او به طور مداوم هدف حملات گروه هاي وابسته به ايران در عراق قرار مي گرفتند، طرفدار جنگ با ايران بود. البته، او در اين سمت جديد خود [وزير دفاع] مبارزه با داعش و تهديد در حال پديدار شدن کره شمالي را در الويت قرار داده است. نشريه فارين پالسي روز شنبه گزارش داد که ماتيس در برابر فشارهاي مقامات کاخ سفيد براي اتخاذ موضع تهاجمي در برابر نيروهاي مورد حمايت ايراني در جنوب سوريه مقاومت کرده است.
اين قبيل تصميمات، شبيه به تعيين ميزان نيرو در افغانستان به پنتاگون واگذار شده است. در نبود راهبرد کلي کاخ سفيد، نگراني عده اي از آن رو است که تصميمات تاکتيکي به جنگ ناخواسته گسترده اي منتهي شود.
گلدنبرگ گفت: «درک من از صحبت با افرادي که در دولت آمريکا روي اين مسايل کار مي کنند، اين است که درباره اين مسئله که مشکل عظيمي است، اطلاعات قابل توجه وجود ندارد و تعمق اساسي صورت نمي گيرد. و اين چيزي است که مرا نگران مي سازد».