بزرگنمايي:

راه ترقی - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سفر رئیسی به پاکستان تنها چند روز پس از دو سفر کلیدی عربستان انجام شد. فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه با هدف «تقویت همکاری‌های اقتصادی دوجانبه» به اسلام آباد سفر کرد و پس از آن طلال العتیبه، معاون وزیر دفاع، با فرماندهان ارشد نظامی «برای نهایی کردن پروژه‌های دوجانبه مرتبط با دفاع» دو روز را در پاکستان گذراند.
 در 24 آوریل، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، پس از یک سفر سه روزه تجاری به اسلام آباد، لاهور و کراچی، پاکستان را ترک کرد. میزبان اصلی او شهباز شریف، نخست وزیر بود، اما او همچنین با ژنرال عاصم منیر، رئیس ستاد ارتش، که قدرت نهایی را در پاکستان دارد، ملاقات کرد.
در 23 آوریل، خبرنگاران از ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در مورد این دیدار پرسیدند و پاسخ دقیقی دریافت کردند: «به طور کلی، ما به هر کسی که معامله تجاری با جمهوری اسلامی ایران را در نظر دارد توصیه می‌کنیم از خطر بالقوه تحریم‌ها آگاه باشد.» ارتباط هسته‌ای تاریخی بین دو کشور البته مورد اشاره قرار نگرفت: نیروگاه‌های غنی‌سازی اورانیوم و دانش هسته‌ای ایران ناشی از تلاش‌های دانشمند فقید پاکستانی دکتر عبدالقدیر خان در دهه‌های 1980 و 1990 است.
به نوشته سیمون هندرسون، در وبگاه موسسه واشنگتن، در حال حاضر، اسلام آباد بیش از همه مشتاق احیای پروژه تامین گاز طبیعی ایران است که به دلیل تحریم‌ها به تعویق افتاده است. این قرارداد شامل ساخت خط لوله‌ای است که از میدان عظیم دریایی پارس جنوبی ایران تا کراچی، بزرگترین شهر پاکستان امتداد می‌یابد. در مجموع، طبق گزارش‌ها، سفر رئیسی به پاکستان منجر به انجام معاملات دوجانبه به ارزش 10 میلیارد دلار در ده سال آینده شد. بر اساس یک بیانیه مشترک یک توافق تجارت آزاد نیز «به سرعت نهایی خواهد شد.»
علاوه بر این، انتظار می‌رفت که دو رهبر در مورد تبادل آتش در سراسر مرز مشترک خود در ماه ژانویه گفتگو کنند، اگرچه معلوم نیست که آیا چیزی اساسی در مورد این موضوع گفته شده است یا خیر. تهران پیشتر پاکستان را به پناه دادن به شبه نظامیان مخالف جمهوری اسلامی ایران متهم کرده بود.
سفر رئیسی تنها چند روز پس از دو سفر کلیدی عربستان انجام شد: فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه با هدف «تقویت همکاری‌های اقتصادی دوجانبه» به اسلام آباد سفر کرد و پس از آن طلال العتیبه، معاون وزیر دفاع، با فرماندهان ارشد نظامی «برای نهایی کردن پروژه‌های دوجانبه مرتبط با دفاع» دو روز را در پاکستان گذراند.
تنها سه هفته قبل از آن، خالد بن سلمان، وزیر دفاع، برادر کوچک‌تر ولیعهد محمد بن سلمان، مهمان افتخاری رژه نظامی سالانه پاکستان بود که شامل موشک‌هایی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای بود. قابل ذکر است که ایالات متحده تحریم‌هایی را در 19 آوریل اعلام کرد که چهار تامین کننده برنامه موشک‌های بالستیک پاکستان را هدف قرار می دهد؛ سه تامین کننده در چین و یک مورد در بلاروس.
ممکن است در دیدارهای اخیر پژواک‌های تاریخی به گوش سیاستگذران رسیده باشد. طی دهه‌های 1970 و 1980، پاکستان با این فرض که موشک‌های پاکستانی «چتر هسته‌ای» به پادشاهی می‌بخشد، از حمایت مالی عربستان سعودی برای تولید تسلیحات هسته‌ای برخوردار شد. این تفاهمات مخفی ظاهراً پس از هر تغییر در رهبری در هر دو کشور تجدید شده است. اخیراً، ژنرال منیر بلافاصله پس از به قدرت رسیدن نخست‌وزیر شریف در ماه گذشته، چندین روز را در پادشاهی گذراند و با شاهزاده بن‌سلمان و دیگر مقامات ارشد دیدار کرد.
اقتصاد بر هر مسئله‌ای مربوط به غزه سایه افکنده است
اگر چه وسوسه انگیز است که همه این بازدیدها را از نظر بحران جاری غزه و تشدید تنش اخیر جمهوری اسلامی ایران با اسرائیل ببینیم، برنامه‌های هر سفر احتمالاً از ماه‌ها قبل برنامه ریزی شده بود. به نظر می‌رسد که وضعیت اقتصادی آشفته پاکستان همچنان محرک اصلی این سفرها باشد. انتظار می‌رود هفته آینده، شریف برای دومین بار در یک ماه گذشته «برای پیشبرد مذاکرات سرمایه‌گذاری» به عربستان سعودی سفر کند. او در اولین سفر خود به جده و مکه سفر کرد و سپس با بن‌سلمان دیدار کرد تا در مورد بسته سرمایه‌گذاری برنامه ریزی شده 5 میلیارد دلاری گفتگو کند. رسانه‌های پاکستانی همچنین گزارش می‌دهند که ام‌بی‌اس، به زودی از پاکستان بازدید خواهد کرد، اگرچه این ممکن است تفسیری زودهنگام از پذیرش رسمی این دعوت توسط ریاض باشد.
تنش‌های ادامه دار اسلام‌آباد با رقیب هسته‌ای خود، هند، احتمالاً بخشی از این دیپلماسی را نیز هدایت می‌کند. علاوه بر این، برادر شریف - نخست وزیر سابق نواز شریف - در حال حاضر در یک دیدار «خصوصی» پنج روزه از چین، شریک تجاری اصلی پاکستان و رقیب استراتژیک هند، به سر می‌برد.
پیچیدگی دیگر این است که دکتر خان، دانشمند هسته‌ای پاکستان همچنین روابط نزدیکی با عربستان سعودی داشت و علاوه بر فعالیت‌های شناخته شده‌اش با جمهوری اسلامی ایران، لیبی و کره شمالی، از آنجا بازدیدهای متعددی داشت. بر این اساس، خاورمیانه به شکلی گسترده‌تر متحیر خواهد شد که چطور این همه دیپلماسی با تمایل واشنگتن برای تامین فناوری غنی‌سازی اورانیوم به ریاض به عنوان بخشی از یک توافق دیپلماتیک بزرگتر برای عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی، مطابقت دارد.